จิตรวมเข้ามาที่จิตเห็นอริยสัจแห่งจิต ก็พ้นทุกข์ พ้นการเวียนว่ายตายเกิด

อริยสัจจ์แห่งจิต ของพระราชวุฒาจารย์ (ดูลย์ อตุโล)

"จิตที่ส่งออกนอก เป็นสมุทัย
ผลอันเกิดจากจิตที่ส่งออกนอก เป็นทุกข์
จิตเห็นจิตอย่างแจ่มแจ้ง เป็นมรรค
ผลอันเกิดจากจิตเ็ห็นจิตอย่างแจ่มแจ้ง เป็นนิโรธ"

อนึ่ง ตามสภาพที่แท้จริงของจิต
ย่อมส่งออกนอกเพื่อรับอารมณ์นั้น ๆ
โดยธรรมชาติของมันเอง
ก็แต่ว่า ถ้าจิตส่งออกนอก
ได้รับอารมณ์แล้ว จิตเกิดหวั่นไหว
หรือเกิดกระเพื่อมไปตามอารมณ์นั้น เป็นสมุทัย

ผลอันเกิดจากจิตหวั่นไหวหรือ
กระเพื่อมไปตามอารมณ์นั้น ๆ เป็นทุกข์

ถ้าจิตส่งออกนอก ได้รับอารมณ์แล้ว
แต่ไม่หวั่นไหว หรือไม่กระเพื่อมไปตามอารมณ์นั้น ๆ
มีสติอยู่อย่างสมบูรณ์ เป็นมรรค

ผลอันเกิดจากจิตไม่หวั่นไหว หรือไม่กระเพื่อม
เพราะมีสติอยู่อย่างสมบูรณ์ เป็นนิโรธ

พระอริยเจ้าทั้งหลายมีจิตไม่ส่งออกนอก
จิตไม่หวั่นไหว จิตไม่กระเพื่อม เป็นวิหารธรรม

จบอริยสัจจ์ ๔