บุคคลรู้แจ้งในธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแล้ว จากผู้ใด พึงนอบน้อมผ...ละ...กามฉันทะกองเดียวไปนิพพาน พระราชพรหมยาน เมื่อสงัดจากกาม สงัดจากอกุศลแล้ว น้อมจิตไปเพื่อญาณทัสนะย่อมได้เจโตวิมุติแ­ละปัญญาวิมุติอันยอดเยี่ยม เป็นอันว่าถ้าเราเป็นพระโสดาบันจริง ท่านบอกว่าต้องมีอารมณ์ใจ คือ..นิพพาน อันนั้นเป็นของไม่ยาก ถ้าจิตของเราเข้าถึงอันดับนี้ เมื่อจิตมุ่งเข้าสู่ความเป็นพระโสดาบัน เรียกว่า พระโสดาปัตติมรรค จิตใจเริ่มมีความเข้าใจดีด้วยกำลังของปุพเพนิวาสานุสสติญาณในเรื่องการเกิดการตาย และเมื่อถอยหลังชาติเข้าไปเบื่อการเกิดต่อไปอีก ถ้ามีอารมณ์เบื่อการเกิดต่อไปเกิดขึ้น เพราะเกิดแล้วตายเกิดแล้วก็ตาย ตอนนี้แหละเป็น โคตรภูญาณของพระโสดาบัน เมื่อรู้การเกิดการตายแล้วเกิดความเบื่อหน่าย เพราะรู้ว่า ตายแล้วบางชาติลงนรก บางชาติขึ้นสวรรค์ และไม่สงสัยในคุณพระไตรสรณคมน์ แล้วก็มีความมั่นใจในศีล อย่างนี้อารมณ์ใจเป็นโคตรภูญาณ แล้วก็ในอุทุมพริกสูตร ท่านมี ทิพจักขุญาณ เมื่อมีทิพยจักขุญาณ ถ้าจิตเข้าถึงโคตรภูญาณ จะเห็นพระนิพพานชัดเจนแจ่มใสมาก ถ้าจิตยังไม่เข้าถึงตอนนี้ เรื่องพระนิพพานยังพูดกันไม่รู้เรื่องหรอก ไอ้ขนาดที่กินเหล้าเมายา โกหกมดเท็จ เสพกาม หลงใหลในกาม อันนี้ไม่มีโอกาส แต่คนที่เขามีสามีภรรยานี่เขายับยั้งได้ ทรงอารมณ์ได้ เขาเห็น ถ้าจิตเข้าสู่โคตรภูญาณของพระโสดาบัน จึงจะเห็นพระนิพพาน ถ้ายังไม่ถึงขนาดนั้น จะได้ทิพจักขุญาณขนาดไหนก็ตาม ถ้ายังเป็นฌานโลกีย์ ๑๐๐ เปอร์เซ็นต์ ไม่มีทางเห็นพระนิพพาน นี่จำไว้ด้วยเรื่องนิพพาน ไม่ใช่จะไปทัศนาจรกันง่ายๆ มันต้องเป็นคนดี มีความดีพอควร จึงจะไปนิพพาน ไปเที่ยวนิพพานได้ ท่านที่บอกว่าจะไปนิพพานน่ะเป็นของเปรอะเลอะเทอะ ก็เพราะเขาเห็นพรนิพพานเป็นของยาก ก็รวมความว่า ถ้าบรรดาท่านพุทธบริษัท ใช้กำลังใจขั้นกระพี้กับแก่นแล้วก็ อย่าลืมนะ อย่าไปทิ้งสะเก็ด อย่าไปทิ้งเปลือก ถ้าทิ้งสะเก็ดทิ้งเปลือกเมื่อไร ทิพจักษุญาณก็ดี ปุพเพนิวาสานุสสติญาณก็ดี จะจาง ถ้าทิ้งนานเกินไปจะสลายตัวทันที