ภาพพิณสามสายนี้ มีที่มาเกี่ยวเนื่องกับพุทธประวัติอย่างไร ? เมื่อครั้งที่เจ้าชายสิทธัตถะเสด็จออกบรรพชา (บวช) พระองค์ได้ศึกษาร่ำเรียนศิลปวิทยาการกับอาจารย์จากสำนักต่าง ๆ จนกระทั่งหมดทุกสำนัก ด้วยความที่พระองค์ทรงมีพระปรีชาสามารถในศาสตร์ทุกแขนง แต่พระองค์ก็ยังไม่อาจบันลุพระโพธิญาณ (ตรัสรู้ได้) จึงดำริที่จะบำเพ็ญเพียรภาวนาด้วยพระองค์เอง ในครั้งแรกได้บำเพ็ญทุกกรกิริยา อดข้าว อดน้ำด้วยหวังว่าวิธีนี้จะเป็นทางนำมาซึ่งความหลุดพ้นแห่งทุกข์ จนกระทั่งร่างกายผ่ายผอมเห็นแต่กระดูกและเส้นเอ็น แต่พระองค์ก็ยังไม่สามารถตรัสรู้ได้ จึงทรงรำพึงอยู่ในใจว่าวิธีนี้คงจะไม่ใช่วิธีที่ถูกต้อง ความทราบถึงพระอินทร์ จึงได้ถือพิณเสด็จลงมาเฝ้าเจ้าชายสิทธัตถะ โดยใช้พิณสามสาย บรรเลงดนตรี พิณสายหนึ่งหย่อนเกินไป ดีดแล้วเสียงเพลงไม่กังวาลไพเราะ สายหนึ่งตึงเกินไป ดีดไปไม่ทันไรสายก็ขาด แต่อีกสายหนึ่งนั้นกำลังพอเหมาะพอดี ดีดแล้วมีเสียงกังวาลใสไพเราะ เวลานักดนตรีจะบรรเลงเพลงจึงมักปรับสายให้พอดี เมื่อเจ้าชายสิทธัตถะเห็นเช่นนั้นก็ทรงทราบว่า ไม่ว่าจะกระทำสิ่งใดก็ตามสมควรให้อยู่ในความพอดี ไม่ตึงเกินไป และไม่หย่อนเกินไป เรียกว่าทางสายกลาง ( มัชฌิมาปฏิปทา ) ดังนั้นเจ้าชายสิทธัตถะ จึงเลิกบำเพ็ญทุกกรกิริยา และฉันอาหารตามปกติเมื่อพระองค์แข็งแรงแล้วจึงได้บำเพ็ญเพียรภาวนาปฏิบัติทางจิต ในที่สุดก็ได้บรรลุพระอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ เป็นสมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ตรัสรู้หลักธรรมอันเป็นทางนำไปสู่การดับทุกข์ได้โดยสิ้นเชิงในที่สุด